|
Rolnictwo
Życie ludzkie jest uzależnione od stanu środowiska
naturalnego. Niezbędne procesy życiowe mogą zachodzić tylko w korzystnych
warunkach i przy obecności ody oraz światła. Człowiek jest jedynie jednym z
elementów otaczającego do świata. Musi więc nauczyć się koegzystować z innymi
organizmami oraz szanować przyrodę.
Jedną z najważniejszych potrzeb człowieka
jest konieczność odżywiania, którą zaspokaja rolnictwo. Już od wielu milionów
lat ludzie prowadzą osiadły tryb życia i uprawiają ziemię. W tym celu stosuje
się różne techniki i metody- często karczuje się lasy, wyjałowione gleby
przeznacza na pastwiska czy stosuje płodozmian.
Obecnie zatrudnienie w rolnictwie znajduje blisko połowa
ludzi na świecie. Jednakże rola rolnictwa gospodarce poszczególnych krajów jest
zróżnicowana. W państwach wysoko rozwiniętych tylko kilka procent osób jest
zatrudnionych w tym sektorze. Inaczej jest w krajach biednych i rozwijających
się- tam z rolnictwa żyje około 80 – 90 % ludności.
Pamiętać trzeba, że wielkość uprawnej ziemi jest
ograniczona i nie można w zasadzie znacznie jej powiększać. Wynika to głównie z
kosztów finansowych i konieczności posiadania bardzo nowoczesnych technologii.
Obecnie uprawia się około 11% powierzchni ziemi wolnej od lodu.
Uprawa określonej rośliny czy hodowla uzależniona jest od
wielu czynników. Niewątpliwie najważniejszym z nich jest klimat, środowisko
naturalne oraz dostępność wody. Istotne są zarazem czynniki o charakterze
ekonomicznym, gdyż celem jest oczywiście zysk. Dlatego przy podjęciu decyzji o
rodzaju upraw czy hodowli każdy rolnik musi dokonać bilansu kosztów własnych
oraz cen osiąganych na rynku Rodzaj technologii i narzędzi także decyduje o
wielkości zbiorów. Rola państwa jest także ważna, gdyż władze dysponują
określonymi instrumentami wpływającymi pośrednio jak i bezpośrednio na
rolnictwo.
Uprawa ziemi w ostatnich latach miała bardzo niekorzystny
przebieg. Wiele gospodarstw na szeroką skalę stosowało środki chemiczne, nawozy,
niewłaściwe metody uprawy. Częste było wycinanie dużych areałów lasów,
niszczenie środowiska naturalnego i zanieczyszczanie otoczenia. Doprowadziło to
do wielu niekorzystnych zjawisk. Wycinanie lasów tropikalnych powoduje dziś
groźne zjawiska klimatyczne- jak tornada, powodzie, pożary. Powiększająca się
dziura ozonowa i coraz częstsze kwaśne deszcze są skutkiem nie tylko niszczenia
zielonych obszarów i otulin. Wynikają ze stosowania chemicznych substancji i
sztucznych metod nawożenia.
Obecnie jednak bardzo dużo miejsca poświęca się dyskusji
na temat ochrony środowiska naturalnego i co za tym idzie właściwych metod i
technik stosowanych w rolnictwie. Wiele groźnych zjawisk, czy też chorób
wynika z ekspansywnej działalności człowieka. W celu ochrony gleb stosuje się:
● unikanie monokultur,
● stosowanie płodozmianu,
● zaprzestanie nadmiernego wyrębu lasów,
● zwiększanie obszarów zalesionych,
● wyeliminowanie ciężkiego sprzętu i maszyn rolniczych,
● właściwe składowanie odpadów przemysłowych
● rozsądne i ograniczone stosowanie środków chemicznych,
● ograniczanie emisji pyłów,
Niezbędna jest również ochrona i zmniejszanie
zanieczyszczeń powietrza. Szczególnie chodzi o ograniczanie emisji dwutlenku
węgla, który niszczy powłokę ozonową. To powoduje z kolei zwiększenie
promieniowania ultrafioletowego oraz stałe podnoszenie temperatury. Grożne są
także dwutlenek siarki, tlenki azoty i liczne pyły- są one niekorzystne dla
zdrowia oraz upraw.
W ostatnich latach coraz większą popularnością cieszy się
tak zwane rolnictwo ekologiczne. Jego podstawą są tylko naturalne środki i
metody uprawy. Stosuje się wyłącznie nawozy pochodzenia naturalnego- obornik czy
kompost. Wykluczone są jakiekolwiek sztuczne nawozy i środki. Celem jest
uzyskanie produktu, który będzie zdrowy i przyjazny dla człowieka i jego
otoczenia. Choć plony z tego typu gospodarstw są mniejsze, to jednak nie
odstrasza to rolników. Także poszczególne państwa są zainteresowane
propagowaniem takiego typu upraw, gdyż jest to znacznie mniej szkodliwe dla
stanu środowiska.
Przemysł
Niekorzystny wpływ wywołuje emitowana do środowiska energia elektryczna,
produkowana najczęściej w elektrowniach, gdzie spalane są gaz, ropa naftowa lub
węgiel. Przy budowie fabryk, miast, autostrad, lotnisk oraz innych budowli
zanieczyszczane jest często środowisko, a nawet ulega ono bezpośredniemu
niszczeniu. Najwięcej takich zniszczeń spowodowanych jest działalnością kopalni
odkrywkowych, a także przedsiębiorstw energetycznych, czy tez górnictwa oraz
przemysłu metalurgicznego.
Do przyrody przedostają się odpady i charakterze górniczym, przykładowo
skalne, pochodzące z podziemnych kopalni lub też odkrywkowych. Odpady
popłuczkowe oraz szlamy poflotacyjne pochodzące z procesu przetwarzania węgla,
baryt i siarka, miedź a także cynk i ołów oraz popioły lotny oraz pochodzący z
elektrociepłowni oraz z elektrowni żużel. Przemysłowe odpady mają najczęściej duże wymiary i magazynowane są w postaci
hałd. Często są one niebezpieczne dla życia i zdrowia, są bowiem często
toksyczne, wybuchowe, łatwopalne czy rakotwórcze.
Zniszczenia w środowisku naturalnym powodują często także ekologiczne
katastrofy, powodujące wiele ofiar śmiertelnych, chorób oraz obrażeń ciała.
Dowiodło to jak poważnym zagrożeniem mogą być działania przemysłowe, które nie
są w należyty sposób kontrolowane.
Degradację środowiska powoduje także wydzielanie do przyrody ścieków, które
powodują zatrucie jezior, rzek oraz mórz. Najwięcej ścieków pochodzi z terenów
miast oraz z dużych zakładów przemysłowych, spływają one także z terenów
rolniczych oraz innych, nie podlegających skanalizowaniu.
Bardzo szkodliwy charakter wywierają także związki chemiczne, które bardzo
trudno podlegają rozkładowi w środowisku, co jest wzmożone w środowisku wodnym.
Zanieczyszczenia, jakie występują w atmosferze degradują glebę oraz wody,
płynące powierzchniowo, a co powoduje zakażenie łańcuchów pokarmowych a więc i
ekosystemów. Pewne zanieczyszczenia powodowane są przez określone związki chemiczne,
szczególnie z udziałem siarki (np. SO3, SO2, H2O czy CS2), z udziałem fluoru,
azotu, różne rodzaje pyłów, które szkodliwie oddziaływają na roślinność. Związki chemiczne mogą powodować niszczenie komórek, zatykanie aparatów
szparkowych, a także pokrywanie liści warstwami nieprzepuszczającymi powietrza
lub światła więc ograniczające proces fotosyntezy.
Przemysł pociąga za sobą występowanie takich zjawisk, jak kwaśne deszcze, ubywanie
warstwy ozonowej, klimat cieplarniany, powodujący zjawisko ocieplenia
globalnego.
Nowoczesne technologie mogą bowiem korzystnie wpływać na
przykładowo ochronę naturalnych ekosystemów. Dzięki niemu możliwe jest też
oszczędne stosowanie surowców naturalnych, których zasoby nie są przecież
nieograniczone. Przykładem takiego zastosowania jest używanie odpadów
pochodzących z obróbki drewna do tworzenia płyt meblowych.
|
